Anasayfa » Köpek Memesi Neden Olur | Nasıl Tedavi Edilir ?

Hastalıklar

Köpek Memesi Neden Olur | Nasıl Tedavi Edilir ?

Mustafa Aydın

Mayıs 27, 2023

842 Görüntülenme 4 yorum

Hidradenitis Suppurativa Nedir ?

Hidradenitis suppurativa (Köpek Memesi); her iki koltuk altı, göğüs altları, boyun, kasıklar, bacakların birbirine sürten yüzü ve anogenital bölge gibi özellikle yağ ve ter bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde oluşan iltihaplı bir deri hastalığıdır. Halk arasında “köpek memesi” adıyla da bilinir.

Hidradenitis Suppurativa hastalar için oldukça acı verici (kendimden biliyorum), güçten düşürücü, utanç verici, sosyal izolasyona ve depresyona sebep olabilen bir rahatsızlıktır. [ 1 , 2 , 3 ]

Hastalık hakkında ağrı ve acıyı dindirebilmek için bazı kılavuzlar önerilse de [ 4 ], ne yazık ki bunlar yeteri kadar başarılı olamamaktadır.

Hastalık genellikle 20’li yaşlarda ortaya çıkar ve ömür boyu tekrar eder. [ 5 ]

Yapılan kapsamlı bir çalışmada HS hastalığının “NCSTN, PSENEN, PSTPIP1, MEFV, NLRP3, NOD2, MPO, NLRC4, OTULIN, ATP2A2, FGFR2, GJB2, IL1RN, KRT6, OCRL1, POFUT1” gibi genlerdeki değişimlerle bağlantılılı olduğunu buldu [ 90 ].

Kaçınılması Gerekenler

Aşağıda listelenen durumlar köpek memesi hastalığı ile yakından ilişkilidir. Dolayısı ile aşağıda listelenen durumlardan uzak durmak çoğu hastanın hastalığını iyileştirmektedir.

• Obezite [ 24] : Köpek memesi hastaları genellikle daha fazla kilolu olma eğilimindedir. Hastalar kilo verdiğinde hastalıkları da iyileşir.
• Sıgara içmek [ 25 ] : Sıgara içmek iltihaplanmaya katkı yapar. Bu yüzden sıgarayı bıraktığınızda daha az iltihap üretirsiniz.
• Aşırı Alkol tüketimi [ 26 , 27 ] : Aşırı alkol tüketimi iltihaplanmaya katkıda bulunur.
• Yüksek Kan Şekeri [ 28 ] : Yüksek kan şekeri birçok farklı mekanizma yolu ile iltihaplanmaya katkıda bulunur. Bu yüzden kola, çikolata, şeker, pizza gibi yüksek glisemik indeksli gıdalar tüketmek hastalığınızı alevlendirir.
• Düşük çinko seviyeleri [ 29 ] : Çinko vücutta çok fazla işlevi olan harika bir anti-inflamatuar mineraldir. Bu yüzden vücudunuzda yeterli miktarda çinko bulunduğunu kontrol ettirmek isteyebilirsiniz.
• Düşük D vitamini seviyeleri [ 30 , 31] : D vitamini iltihaplanma seviyelerinizi azaltabilecek harika bir vitamindir. Mümkünse 50-80 ng/mL seviyelerini hedefleyin.
• Düşük B12 ve Folat seviyeleri [ 32 ] : Bu vitaminlerin vücudunuzda yeterli miktarda bulunması iltihaplanmanızı azaltacaktır.
• Daha yüksek Homosistein seviyeleri [ 33 ] : Yüksek Homosistein birçok hastalık için önemli bir risk faktörüdür. Homosistein seviyelerinizi düşürmek hastalık aktivitenizi iyileştirebilir.
• Kadınlarda eşlik eden PKOS [ 34 , 35 ] : Kadınlarda sık görülen bir komorbidite olan PKOS hastalığı ile HS arasında ciddi bir ilişki vardır. PKOS’un tedavi edilmesi bu hastalığı da iyileştirebilir.
• Erkeklerde düşük testosteron ve DHEA seviyeleri [ 36 , 37 ] : (MS’li erkekler genellikle kilolu ve daha düşük androjen seviyelerine sahipler [ 38 ] )
• Eşlik eden insülin direnci veya metabolik sendrom [ 39 , 40 ] : İnsülin direnci genellikle aşırı kilo veya inflamasyondan kaynaklanmaktadır. Dolayısı ile insülin direnci iyileştirildiğinde çoğu zaman HS hastalığı da iyileşir.
• Eşlik eden Helicobacter Pylori gastriti [ 41 ] : Bağışıklık sisteminizin aşırı aktif bir yanıt vermesini teşvik eder.
• Ve diğer otoimmun bozukluklar [ 42 , 43 , 44 ] : HS birçok otoimmün hastalık ile işkilidir.
• Muhtemelen yüksek tuz tüketimi [ 45 , 46 ] : Yüksek tuzlu bir diyet bağışıklık sisteminizin kendi dokularına saldırmasını sağlayan Th17 hücrelerini aktive edebilir [ 76 , 77 ]
• Muhtemelen yüksek yağlı bir diyet [ 47 ] : Fazla yağlı yemek iltihaplanmayı artırır.
• Lektin Duyarlılığı [ 48 ] : Eğer duyarlı iseniz lektin içeren yiyecekler iltihaplanmanızı artırır. Bu yüzden bu gıdaları hayatınızdan çıkarmalısınız.

Sorunlu Sitokinler

Hidradenitis Suppurativa (Köpek memesi) inflamatuar bir deri hastalığıdır.

Kıl folikülünün tıkanması sonucunda bağışıklık sisteminin vücudun o bölgelerine saldırması ile kronik bir inflamasyon üretmesi ile sonuçlanır.

Köpek memesi hastaları üzerinde yapılan çalışmalar aşağıdaki sitokinlerin yüksek seviyelerini göstermiştir.

Köpek memesi hastalığında genel olarak (IFN-γ , IL-1b , IL-6 , IL-17 , IL-23 , TNF-alpha) sitokinleri sorumludur. [ 78 , 13 , 14 , 15 , 16 , 17 ]. Ayrıca hastalıkta TH1 ve TH17 yolları daha aktif kullanılıyor. [ 76 ]

Aşağıdaki sitokin ve hücreler ise daha düşük seviyede bulunmaktadır.

• İnterlokin 10 Nedir | Nasıl Artırılır ? (Köpek memesi hastalarının derilerinde İnterlokin 10 ciddi anlamda yüksek bulunuyor. Şahsi fikrim bunun inflamatuar sürece yanıt olarak yükseldiği yönünde. Bu yüzden alevlenmenin olmadığı zamanlarda IL-10’u artırmanın inflamasyonu azaltacağını düşünüyorum.)[ 85 , 86 ]
• Treg (Düzenleyici T Hücreleri) Nedir | Nasıl Artırılır ? (Diğer birçok otoimmün hastalıkta olduğu gibi HS hastalarında da Treg hücrelerinin sayısı veya işlevleri ile alakalı sorunlar vardır.) [ 83 , 84 ]

Tanıda Yardımcı Olabilecek Tahliller

Normal şartlar altında yazıda böyle bir yer olmayacaktı. Ama o kadar fazla insan bana ulaşıp benden yardım talep ediyor ki her birine tek tek yardımcı olup yönlendirmek çok fazla vaktimi almaya başladı. Daha kötüsü ise bu insanlar ile konuştuğumda onların doğru tahlilleri doğru branşlara gitmelerine rağmen bir türlü alamadıklarını görüyorum.

Ne yazık ki dermatoloji literatürü de bu hastalık hakkında doğru düzgün bir kılavuz oluşturabilmiş değil. Doktorlarda genellikle kılavuzlara inanılmaz derecede sadık kalıyorlar. Yaşanılan problem biraz bundan kaynaklanıyor.

Bu yüzden birazcık hastalık aktivitesinin nasıl ölçülebileceğine dair fikirlerimi herkese açık olarak bahsetmek istiyorum. 

Hastalık yukarıda da anlattığım gibi iltihaplı bir deri hastalığı gibi gözükse de aslında lokal değil sistematik bir inflamasyon söz konusu. Bu yüzden bu hastalıkta mutlak suretle bakılması gerektiğini düşündüğüm 3 adet tahlil var. Bu tahliller Homa-IR, ESR veya Fibrinojen, CRP veya HS-CRP.

Homa-IR  

Köpek memesi hastalarında daha yüksek insülin direnci olma eğilimi vardır. [ 84 ] Bunun teknik olarak iki adet sebebi var.

Birinci sebep obezite, hastalar çok fazla kilolu olduğu için insülin direnci ve diyabet yaşıyorlar.

İkinci sebep ise inflamasyon. Teknik olarak inflamasyona sebep olan birçok sitokin TNF-alfa, IFN-y, NF-kb gibi insülin direncine sebep olurlar [ 85 ].

Bu yüzden bu tarz hastalarda insülin direncine baktığımız anda hastanın inflamasyon profili hakkına bilgi edinme şansımız oluyor.

NOT: Ama üzülerek belirtmem gerek ki benim gibi normal kiloda bir erkekte bu tahlilin yapıldığını henüz görebilmiş değilim. Neden bilmiyorum ama açlık şekeriniz 120 bile çıksa dahiliye doktorunuz hiçbir şeyiniz yokmuş gibi sizi yolcu edebiliyor. (Başıma defalarca kez geldi)

Eğer Homa-IR değeriniz çok yüksek çıkmışsa AMPK: Nedir, Ne İşe Yarar ? Etkinleştirme Yolları yazısını okumanızı tavsiye ederim.

C Reactive Protein (CRP)

Bu tahlil inflamasyonu ölçebilmek için yaygın olarak kullandığımız bir tahlil. HS hastalarında da CRP seviyeleri artabiliyor ama yeteri kadar değil. Kendimde bir HS hastası olduğum için çok rahat konuşabiliyorum. Benim 4.9 CRP değerim varken, oturup acıdan ağlayacak kadar acı çekiyordum. 

Hiç kimse 4.9 CRP değerinde bu kadar fazla rahatsızlık yaşamaz. Köpek Memesi hastalığında CRP değeri çok fazla artmıyor. Bunun birçok sebebi olabilir.

Ama her halükarda Hidradenitis Suppurativa hastalarında CRP değerinin çok fazla artmadığının farkında olunması ve bu yüzden de bu hasta grubunda mutlaka ek bir inflamasyon tahlilinin yapılması gerektiğini düşünüyorum.

ESR veya Fibrinojen

Bu pıhtılaşma faktörleri kronik inflamasyonu ölçebilmek için oldukça iyi iş çıkartıyorlar. Bu konu ile alakalı Köpek memesi hastaları üzerinde de bir çalışma yapılmış ve çalışmanın sonucunda ESR değerinin CRP değerinden çok daha başarılı bir belirteç olduğuna atıfta bulunulmuş [ 86 ]

Buradaki tek sorun bu tahlillerin bazı spesifik durumlarda yanlış sonuçlar verebiliyor olmalarından kaynaklanıyor. Bu durumları daha önceden yazdığım aşağıdaki makalelerde detaylı bir şekilde anlattım. Onlara bakabilirsiniz;

• Fibrinojen Nedir, Ne İşe Yarar | Normal Değer Aralığı
• Yüksek Fibrinojen’in Sağlığa Zararları | Nasıl Düşürülür ?
• Eritrosit Sedimantasyon Hızı (ESR) Nedir ?

Bunun haricinde rutin metabolik tarama testlerinin ve yaygın kullanılan vitamin tahlillerinin (folat, B12, D vitamini, Çinko) gibi bu hastalarda bakılmasının oldukça faydalı olacağını düşünüyorum. 

Köpek Memesi Tedavi Seçenekleri

Aşağıdaki listede HS hastalığı için denenmiş tedavilerin listesini görebilirsiniz. Bu tedaviler farklı bilimsel çalışmalarda HS hastalığını iyileştirmek için denenmiş ve farklı seviyelerde başarılı olmuştur.

Bu bilgileri daha fazla klinik çalışmaya rehberlik edebilmesi açısından burada paylaşıyoruz.

• Lazer Tedavisi (Epilasyon) : Hidradenitis Suppurativa kıl folikülleri ile ilgili bir rahatsızlık olduğu için kıl folikülini tamamen yok etmek çoğu hastada çok başarılı sonuçlar verebiliyor. [ 49 , 50 ]
• Anti Androjenler : Özellikle kadınsanız ve eşlik eden PCOS benzeri farklı rahatsızlıklarınız var ise anti-androjen ilaçlar sizin için fazlası ile işe yarayabilir. [ 51 , 52 ]
• Finasterid : Birden fazla çalışmada Finasterid’in hem erkeklerde hemde kadınlarda hastalık aktivitesiniz azaltabildiği bulundu. [ 53 , 54 ]
• Metformin : Eğer kadınsanız ve HS ile birlikte PCOS, insülin direnci gibi farklı sorunlarda yaşıyorsanız Metformin HS semptomlarınızın iyileşmesi için size yardımcı olabilir. [ 55 , 56 ]
• Lektin Diyeti : Acne İnversa rahatsızlığı ile bağırsak hastalıkları arasında oldukça ilginç bir ilişki var. Aynı zamanda bu hastalıkta artan TNF-alfa seviyelerinin sızdıran bağırsaklara da katkıda bulunabileceğini [ 76 ] düşündüğünüzde yediğiniz bazı yiyeceklere vucudunuzun aşırı tepki vermesi oldukça olası bir ihtimal. Bu noktada ilk suçlanan gıda grubu ise çoğu zaman lektinler (Buğday, mısır, baklagiller, süt vs ) oluyor. Yapılan sınırlı sayıda çalışmalar, duyarlı olan hastaların diyetlerinden bu gıdaları çıkarması ile birlikte Köpek Memesi rahatsızlıklarında iyileşme yaşadıklarını gösteriyor. [ 57 ]
• Çinko Takviyesi : İki küçük çaplı çalışma çinko takviyesinin HS hastalarına yardımcı olabileceğini gösteriyor. [ 58 , 59 ]
• Yüksek Doz B12 : Deneysel bir araştırmada iltihaplı bağırsak hastalığı ile birlikte seyreden HS hastalarına yüksek dozda B12 vitamini verilmiş. Bu çalışmada ilginç olan konu ise çalışmaya dahil edilen hastaların büyük bölümünde B12 vitamini konusunda bir eksikliğinin olmamasından kaynaklanıyor. [ 60 ]
• Myo İnositol + Folik Asit : Başka bir çalışmada ise Köpek Memesi hastalarına eş zamanlı antibiyotik tedavisinin yanında Myo İnositol + Folik Asit takviyesi verilmiş. Araştırmanın sonucunda Myo İnositol + Folik Asit + Antibiyotik kullanan grupta hastalık iyileşmesi çok daha yüksek seviyede bulunmuş. [ 61 ]
• Akdeniz Diyeti ve Fiziksel Aktivite : Yapılan bir araştırmada Hidradenitis Suppurativa hastalarına akdeniz diyeti ve fiziksel aktivite önerilmiş. Bunu uyguluyan grupta ise hastalığın seyrinde oldukça ciddi bir iyileşme gözlemlenmiş. [ 62 ]
• Retinoidler ( A Vitamini ) :Yapılan araştırmalar HS hastalığının tedavisinde Retinoidler’in işe yarayabileceğini gösteriyor. Ama çoğu zaman bu ilaçlar tek başına yeterli olmuyor. Bu yüzden A vitamininin tam bir tedavi değil de destekleyici bir tedavi olarak kullanılması (özellikle şiddetli HS hastalarında) remisyon oranını artırabilir. [ 64 , 65 ]
• Antibiyotikler : HS hastalarının tedavisinde bazı antibiyotiklerde kullanılabiliyor. Tetrasiklin, Rifampisin, Klindamisin, Etanercept gibi bazı antibiyotiklerin uzun süre 1-3 ay gibi süreler ile kullanılması hastalık üzerinde kısmı iyileşme sağlayabiliyor. [ 66 , 67 , 68 ] Antibiyotik tedavisinin en kötü tarafı bunu sürekli kullanmak zorunda olmanızdan kaynaklanıyor. Çoğu zaman tedavi bittikten birkaç ay sonra hastalık tekrar nüks ediyor. 
• Antibakteriyel Kremler : Eğer Hurley 3 olarak nitelendirebileceğimiz çok ciddi bir HS hastalığınız varsa açık yaraların enfeksiyon kapması ve günün sonunda bağışıklık sisteminizin daha agresif bir tepki göstermesi kaçınılmaz olacaktır. Bu yüzden HS hastalığın olduğu bölgeleri mümkün olduğunca steril tutmak size fayda sağlayacaktır. Ayrıca kremler hastalığınızın iyileşmesine de katkıda bulunabilir. [ 69 ]
• Bağışıklık Baskılayıcı İlaçlar : Diğer her şey başarısız olursa son çare olarak bağışıklık sistemini hedef alan bazı ilaçların kullanımı hastalığınızın seyrinde ciddi iyileşmeler yaratabilir. Adalimumab (Humira), İnfliximab (Remicade), Ustekinumab gibi biyolojik ajanlar HS hastalarında kullanılmış ve olumlu sonuçlar elde edilmiş. [ 70 , 71 , 72 , 73 , 74 ]

Ek olarak çok daha ileri hastalarda cerrahi tedavilerde olumlu sonuçlar verebiliyor. [ 75 ]

Köpek Memesi Doğal (Bitkisel) Tedavi Seçenekleri

Aşağıda listelenen yaklaşımlar henüz HS hastaları için denenmemiştir. Lakin Hidradenitis Suppurativa hastalığının temelinde yatan bozuklukları iyileştirebilir.

Bu bilgileri daha fazla araştırma ve ilaç geliştirme çabalarına rehberlik edebilmesi için yalnızca bilgi amaçlı paylaşıyoruz.

Düşürülmesi Fayda Sağlayabilir

Aşağıda listelenen yolların birçoğunu engellemek direkt olarak inflamasyona veya foliküler oklüzyona sebep olan durumları düzeltecektir.

• TNF Alfa Nedir | Nasıl Bloke Edilir ?
• İnterlokin 1-beta Nedir | Nasıl Yok Edilir ?
• İnterlokin 6 Nedir | Neden Artar – Nasıl Düşürülür ?
• İnterferon Gama Nedir | Nasıl Düşürülür ?
• Th1 Baskınlığı Nedir | Neden Artar – Nasıl Düşürülür ?
• Th17 Hücreleri ve Otoimmun Hastalıklar | Nasıl Düşürülür ?
• Dihidrotestosteron (DHT) Nedir | Nasıl Bloke Edilir ? (DHT)’yi bloke etmek te çoğu zaman hastalık aktivitesini önemli ölçüde iyileştirebiliyor. Özellikle erkeklerde. [ 79 , 80 ]
• STAT3 Nedir & Nasıl İnhibe Edilir ? STAT3’ü Engellemek, teknik olarak Th1 ve Th17’leri azaltacaktır [ 81 ].
• mTOR Nedir | Nasıl İnhibe Edilir ? (Yüksek mTOR aktivitesi Th1 ve Th17 yanıtlarını teşvik eder. Bunu engellediğinizde daha fazla Treg hücresi oluşturursunuz)
• Yüksek Homosistein Neden Kötüdür | Nasıl Düşürülür ? (HS hastaları genel olarak daha yüksek homosistein seviyelerine sahip olma eğilimindedir.) [ 33 ]

Artırılması Fayda Sağlayabilir

Aşağıda listelenen yolları artırmak direkt olarak inflamasyona veya foliküler oklüzyona sebep olan durumları düzeltecektir.

• İnterlokin 10 Nedir | Nasıl Artırılır ? (HS hastalarının derilerinde İnterlokin 10 ciddi anlamda yüksek bulunuyor. Şahsi fikrim bunun inflamatuar sürece yanıt olarak yükseldiği yönünde. Bu yüzden alevlenmenin olmadığı zamanlarda IL-10’u artırmanın inflamasyonu azaltacağını düşünüyorum.)[ 85 , 86 ]
• Treg (Düzenleyici T Hücreleri) Nedir | Nasıl Artırılır ? (Diğer birçok otoimmün hastalıkta olduğu gibi HS hastalarında da Treg hücrelerinin sayısı veya işlevleri ile alakalı sorunlar vardır.) [ 83 , 84 ]
• AMPK: Nedir, Ne İşe Yarar ? Etkinleştirme Yolları (AMPK’yı aktive etmek insülin direncini iyileştirir ve dolaylı olarak mTOR’u inhübe eder.)

Fayda Sağlayabilecek Vitaminler

Aşağıdaki vitaminlerin vücutta yeteri kadar olması iltihaplanma sorunlarına yardımcı olacaktır.

• A vitamini [ 86 ]
• Çinko [ 87 , 88 , 89 ]
• D Vitamini [ 90 , 91 , 92 ]
• B12 Vitamini [ 93 ]
• Folik Asit [ 94 ]
• Diğer B Vitaminleri [ 95 ]
• Magnezyum [ 96 ]

Nasıl Beslenilmesi Gerek

Yukarıda da anlattığım gibi hastalık inflamatuar bir hastalık. Dolayısı ile antiinflamatuar bir diyet benimsediğiniz takdirde hastalık aktivitesinin azalması gerekiyor.

Ben günlük yaşantımda Akdeniz Diyeti uyguluyorum. Akdeniz diyeti iltihaplanma durumlarında faydalı olduğu bilimsel yayınlar ile kanıtlanmış oldukça başarılı ve basit bir diyettir. Bununla birlikte ülkemizde uygulaması da oldukça kolay.

Öncelikle akdeniz diyetinin ne olduğunu anlamak için yanda yer alan makaleyi tam olarak okumanızı tavsiye ederim. => Akdeniz Diyeti Nedir | Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir ?

Akdeniz Diyetinde tüketebileceğiniz yiyecekler kısaca;

Her Gün Tüketilecek: Zeytinyağı, Sebze ve Meyveler, Tam Tahıllar, Otlar ve Baharatlar

Daha Az Tüketilecek: Balık ve Deniz Ürünleri, Ayçiçek yağı ve diğer bitkisel yağlar, Yumurta, Süt ve süt ürünleri, Baklagiller, Kuruyemişler, Kümes Hayvanları

Oldukça Az Tüketilecek: Beyaz Un, Tatlılar, Kırmızı Et

Video

Aşağıda hastalığın sebeplerini ve tedavi yöntemlerinin anlatıldığı bir video bulabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Aşağıdaki bölümde Köpek Memesi hastalığı hakkında sıkça sorulan soruların cevaplarını bulabilirsiniz. Eğer cevaplamamı istediğiniz bir soru var ise yorumlar bölümünden sorabilirsiniz.